Bạn Có Đang Trằn Trọc Mỗi Đêm Mà Không Rõ Vì Sao?

Bạn nằm trên giường nhiều tiếng nhưng đầu óc cứ quay cuồng, mắt mở trừng trừng. Có khi vừa chợp mắt được một lúc lại choàng tỉnh, và rồi suốt đêm cứ lặp lại chuỗi mệt mỏi ấy? Sáng ra, bạn tỉnh dậy với cơ thể nặng nề, tinh thần rã rời, dù giấc ngủ tưởng như đã đủ giờ?

Nếu những tình trạng đó kéo dài hơn 3 tháng, rất có thể bạn đang gặp chứng mất ngủ kéo dài – một vấn đề không chỉ khiến bạn kiệt sức mà còn ngầm tàn phá sức khỏe thể chất và tinh thần theo cách âm thầm nhưng dai dẳng.

1. Mất Ngủ Kéo Dài Là Gì?

Mất ngủ kéo dài – hay còn gọi là mất ngủ mãn tính – là tình trạng khó ngủ, ngủ không sâu giấc hoặc thức dậy quá sớm, diễn ra ít nhất 3 đêm/tuần và kéo dài hơn 1 tháng.

Phân Loại Mất Ngủ

• Mất ngủ cấp tính (ngắn hạn): Thường do căng thẳng, lo âu, thay đổi múi giờ.

• Mất ngủ mãn tính (kéo dài): Liên quan đến bệnh lý, rối loạn tâm thần hoặc thói quen sinh hoạt.

Khác với mất ngủ tạm thời do stress ngắn hạn, mất ngủ kéo dài là một rối loạn giấc ngủ thực sự, cần được nhìn nhận nghiêm túc và điều trị bài bản nếu không muốn để lại hậu quả lâu dài.

2.Triệu chứng điển hình: 

Mất ngủ kéo dài không chỉ là vài đêm tằn trọc mà nó còn được thể hiện rõ ràng như sau:

• Khó đi vào giấc ngủ: Dù rất mệt, bạn vẫn không thể chợp mắt.

• Thức dậy giữa đêm và khó ngủ lại.

• Thức dậy quá sớm (4-5 giờ sáng) và không thể ngủ thêm.

• Ngủ không sâu, dễ giật mình bởi tiếng động nhẹ.

• Ban ngày mệt mỏi, buồn ngủ, kèm theo cáu gắt, khó tập trung, suy giảm trí nhớ.

• Cảm thấy lo âu, trầm cảm hoặc giảm hiệu suất làm việc, học tập.

3. Nguyên Nhân:

Mất ngủ không phải lúc nào cũng do “ngủ muộn” hay “nghĩ nhiều”. Đằng sau nó là cả một hệ thống nguyên nhân sâu xa:

a. Căng thẳng – kẻ đánh cắp giấc ngủ thầm lặng

Khi bạn bị stress, cơ thể tiết ra hormone cortisol, khiến não luôn trong trạng thái “báo động”, dù bạn đang nằm trong bóng tối. Những lo toan về công việc, tài chính, gia đình… dễ khiến bạn nằm một chỗ nhưng tâm trí như đang chạy marathon.

b. Lối sống hiện đại: Ánh sáng xanh, cà phê, và thói quen sai lầm

Một chiếc điện thoại trước khi ngủ tưởng là vô hại, nhưng ánh sáng xanh từ màn hình làm ức chế melatonin – hormone giúp cơ thể buồn ngủ. Thêm vào đó là thói quen uống cà phê buổi tối, ăn khuya, ngủ nướng cuối tuần… Tất cả tạo ra rối loạn nhịp sinh học mà bạn không nhận ra.

c. Bệnh lý và thuốc điều trị

Những người mắc các bệnh như trào ngược dạ dày, tiểu đường, viêm khớp, đau mãn tính… thường gặp khó khăn trong việc duy trì giấc ngủ suốt đêm. Bên cạnh đó, một số loại thuốc như thuốc huyết áp, chống trầm cảm, corticoid cũng gây rối loạn giấc ngủ như một tác dụng phụ không mong muốn.

d. Tâm lý bất ổn: Trầm cảm, lo âu âm thầm

Có một sự thật khó chối bỏ: mất ngủ là triệu chứng phổ biến nhất của trầm cảm và rối loạn lo âu. Và ngược lại, mất ngủ kéo dài cũng có thể là nguyên nhân khiến tình trạng tâm lý xấu đi theo thời gian.

e. Môi trường ngủ không phù hợp

Giường quá cứng, ánh sáng từ đèn đường hắt vào, tiếng xe máy lúc nửa đêm, nhiệt độ phòng quá nóng… tất cả đều có thể khiến bạn tỉnh giấc nhiều lần trong đêm mà không rõ vì sao.

4. Những Đối Tượng Dễ Mắc:

Mất ngủ không chừa một ai, nhưng có một số nhóm đối tượng đặc biệt dễ mắc phải:

• Người làm việc trí óc cường độ cao: Áp lực công việc, deadline, lo âu kéo dài khiến não bộ không được thư giãn đúng lúc, gây khó ngủ.

• Người cao tuổi: Nội tiết tố và đồng hồ sinh học thay đổi, khiến người già ngủ ít, khó ngủ hơn người trẻ.

• Phụ nữ (đặc biệt sau sinh, tiền mãn kinh): Sự thay đổi hormone estrogen, progesterone ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giấc ngủ.

• Người mắc bệnh lý mãn tính: Đau nhức, viêm khớp, tiểu đường, trào ngược dạ dày, hen suyễn,… khiến họ khó có giấc ngủ trọn vẹn.

• Người thường xuyên sử dụng chất kích thích: Cà phê, rượu bia, thuốc lá hoặc thiết bị điện tử trước khi ngủ có thể phá vỡ chu kỳ giấc ngủ.

5. Hậu Quả Khôn Lường Của Mất Ngủ Kéo Dài

Mất ngủ không chỉ đơn thuần là “không ngủ được”. Nó là một dạng tổn thương tích tụ, ảnh hưởng đến mọi mặt của cuộc sống:

a. Suy giảm trí nhớ và khả năng tập trung

Thiếu ngủ ảnh hưởng đến vùng hippocampus – nơi lưu giữ và xử lý trí nhớ. Người mất ngủ thường khó ghi nhớ thông tin, dễ mắc lỗi, mất tập trung trong công việc, học tập.

b.Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ

Nghiên cứu cho thấy, người ngủ dưới 5 tiếng mỗi đêm có nguy cơ đột quỵ cao hơn đến 83% so với người ngủ đủ. Mất ngủ kéo dài làm huyết áp tăng cao và tim hoạt động quá mức.

c. Gây trầm cảm và rối loạn tâm thần

Khi não không được nghỉ ngơi đúng cách, khả năng kiểm soát cảm xúc suy giảm. Người mất ngủ dễ cáu gắt, mất niềm vui sống, thậm chí có thể rơi vào trạng thái tuyệt vọng kéo dài.

d. Suy giảm hệ miễn dịch

Thiếu ngủ làm giảm khả năng sản xuất các tế bào miễn dịch. Bạn dễ mắc cảm cúm, nhiễm trùng và chậm hồi phục sau bệnh.

e. Ảnh hưởng đến làn da và nhan sắc

Mất ngủ làm tăng tốc độ lão hóa da, khiến da xỉn màu, xuất hiện nếp nhăn và tóc dễ gãy rụng. Không ngẫu nhiên mà người ta gọi giấc ngủ là “liệu pháp làm đẹp tự nhiên nhất”.

4. Giải Pháp Khắc Phục Mất Ngủ Kéo Dài

Không có giải pháp “thần kỳ trong một đêm”. Nhưng với cách tiếp cận đúng đắn và kiên trì, bạn hoàn toàn có thể phục hồi giấc ngủ tự nhiên:

a. Xây dựng lối sống lành mạnh:

• Tạo thói quen ngủ đúng giờ: Ngủ trước 23h, dậy vào khung giờ cố định.
• Tập thể dục hàng ngày: Nhất là buổi sáng để tăng hormone melatonin.
• Tránh chất kích thích: Như cà phê, rượu bia, điện thoại trước khi ngủ.

b. Sử dụng thuốc – có kiểm soát

Trong trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc ngủ tạm thời. Tuy nhiên, nên tránh lạm dụng vì thuốc không giải quyết được gốc rễ và có nguy cơ gây lệ thuộc.

c. Áp dụng Đông y để hồ trợ:

• Tắm thuốc lá Dao: Giúc lưu thông khi huyết, thư giãn gân cơ, giảm stress.
• Uống trà thảo dược: Trà tim sen, trà lá v v\u1edt dây, trà lá đinh lằng.
• Dấn chuyển nội tâm: Sử dụng các bài thuốc an thần bằng Đông y như Toan tất thảo, Long nhắn, Viễn chi…
• Xông hơi thảo dược: Giúc đào thải độc tố, làm dịu thần kinh.

d. Trị liệu tâm trí:

• Tham gia thiền, yoga, học cách thở đúng: dành 10-15 phút cho thiền, yoga nhẹ nhàng hoặc hít thở sâu có thể giúp não bộ dịu lại, đưa cơ thể vào trạng thái sẵn sàng cho giấc ngủ.
• Viết nhật ký trước khi ngủ để xả stress.
• Nếu cần, hãy tham khảo bác sĩ tâm lý, nhất là khi đã kéo dài > 1 tháng.

Lời Khuyên Từ Chuyên Gia

“Tôi từng gặp rất nhiều bệnh nhân than phiền rằng chỉ là ‘khó ngủ vài hôm’, ‘thức khuya quen rồi’ hay ‘ngủ muộn tí không sao’… Nhưng bạn biết không, giấc ngủ giống như dòng suối âm thầm nuôi dưỡng cơ thể – chỉ khi nó bị chặn lại, chúng ta mới cảm nhận rõ sự khô cạn trong tinh thần và sức khỏe.

Trong Đông y, giấc ngủ không chỉ là trạng thái nghỉ ngơi. Nó phản ánh sự cân bằng giữa tâm – can – tỳ – thận, là lúc khí huyết hồi phục, tạng phủ được điều hòa. Mất ngủ kéo dài nghĩa là cơ thể bạn đang ‘lệch pha’, khí huyết không thông, tâm hồn không yên.

Nếu bạn thấy mình trằn trọc mỗi đêm, thức dậy mà vẫn mệt mỏi, hay cảm xúc thất thường, trí nhớ giảm sút… thì đừng chủ quan. Có thể bạn nghĩ mình chỉ đang căng thẳng tạm thời, nhưng thực tế, cơ thể đang gửi tín hiệu cầu cứu rồi.

Tôi mong bạn đừng chờ đến lúc mỏi mệt kiệt sức mới tìm cách chữa trị. Giấc ngủ là nền tảng của sức khỏe. Hãy trân trọng nó. Hãy quan sát cơ thể mình mỗi ngày. Và nếu tình trạng mất ngủ kéo dài, đừng ngần ngại đến gặp một bác sĩ – dù là Tây y hay Đông y – để được chẩn đoán và chữa trị đúng hướng.

Điều quan trọng nhất là: Đừng xem nhẹ giấc ngủ. Vì khi bạn chăm sóc tốt giấc ngủ, nghĩa là bạn đang chữa lành từ bên trong.”

Hãy đến với phòng khám Đông Y Lê Gia để được chuẩn đoán và điều trị sớm nhất có thể!

1 số câu hỏi liên quan:

1.Có thể tự chữa mất ngủ tại nhà không?

=> Có. Bạn có thể chữa mất ngủ tại nhà bằng cách thay đổi thói quen sinh hoạt, thư giãn tinh thần, ngồi thiền và sử dụng thảo dược an thần tự nhiên.

2. Mất ngủ kéo dài bao lâu thì nên đi khám?

=> Từ 2 tuần đến 1 tháng nếu không cải thiện dù đã cố gắng điều chỉnh sinh hoạt.

3. Mất ngủ kéo dài có thể tự khỏi không?

=> Rất hiếm. Nếu không thay đổi thói quen hoặc điều trị đúng cách, tình trạng thường kéo dài và nặng hơn.

4. Có phải ai lớn tuổi cũng mất ngủ?

=> Không phải. Người già dễ mất ngủ hơn, nhưng vẫn có thể ngủ ngon nếu có lối sống và sức khỏe tốt.

5. Đông y có thể chữa mất ngủ không?

=> Có. Đông y điều trị từ căn nguyên, giúp an thần, bổ huyết và điều hòa cơ thể bằng thảo dược và phương pháp như châm cứu, bấm huyệt.