“Tôi bị thoái hóa khớp, có nên tập vật lý trị liệu không?”

Rất nhiều người khi được chẩn đoán thoái hóa khớp đã đặt ra câu hỏi đó. Câu trả lời đáng ngạc nhiên là: KHÔNG những nên, mà CÀNG CẦN phải tập vật lý trị liệu!

Vậy lý do vì sao? Tại sao tập luyện lại là “chìa khóa vàng” trong điều trị thoái hóa khớp? Bài viết này sẽ giúc bạn nhìn rõ vai trò tuyệt vời của vật lý trị liệu và hướng đi hồi phục có thể thay đổi cuộc đời.

Thoái hóa khớp là gì?

Thoái hóa khớp là một bệnh lý xương khớp phổ biến, đặc trưng bởi tình trạng hư hỏng và suy thoái dần của sụn khớp, kèm theo phản ứng viêm và tổn thương các cấu trúc xung quanh khớp như xương dưới sụn, dây chằng, bao hoạt dịch. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây đau và giảm vận động ở người trung niên, cao tuổi và nó đang có dấu hiệu trẻ hóa.

Vật lý trị liệu là gì?

Vật lý trị liệu (Physical Therapy – PT) là một chuyên ngành y học phục hồi, sử dụng các phương pháp vật lý tự nhiên hoặc nhân tạo (như nhiệt, điện, sóng âm, vận động…) để phòng bệnh, điều trị và phục hồi chức năng sau chấn thương, phẫu thuật hoặc các bệnh lý về cơ xương khớp, thần kinh, hô hấp…

Vật lý trị liệu giúp gì cho bạn?

✔ Giảm đau tự nhiên: Không cần thuốc hay mổ, chỉ dùng nhiệt, điện, sóng siêu âm hoặc bài tập đặc biệt để giảm viêm, thư giãn cơ.
✔ Phục hồi sau chấn thương: Gãy xương, đứt dây chằng, thoát vị đĩa đệm… đều có thể cải thiện nhờ tập luyện đúng cách.
✔ Tránh tái phát: Không chỉ chữa triệu chứng, nó giúp cơ thể bạn khỏe hơn, ngừa đau quay lại.
✔ Dành cho mọi lứa tuổi: Người già thoái hóa khớp, vận động viên chấn thương, nhân viên văn phòng đau cổ vai… đều áp dụng được.

Mấy cách phổ biến bạn có thể gặp:

• Chườm nóng/lạnh: Đau cấp thì chườm đá, đau mạn thì chườm nóng.

• Điện trị liệu: Dùng dòng điện nhẹ kích thích giảm đau tại chỗ.

• Siêu âm trị liệu: Sóng âm sâu giúp giảm viêm, tăng tuần hoàn.

• Bài tập “custom”: Kỹ thuật viên sẽ thiết kế riêng cho bạn, từ kéo giãn đến mạnh cơ.

• Bấm huyệt, nắn chỉnh: Kiểu như mát-xa nhưng chuyên sâu hơn, giúp khớp về đúng vị trí.

  

Lưu ý nho nhỏ:

• Phải kiên trì, không phải 1-2 buổi là khỏi liền.

• Nên đến cơ sở uy tín, gặp kỹ thuật viên có chuyên môn, đừng tự ý tập ở nhà nếu chưa được hướng dẫn.

Thoái hóa khớp có nên tập vật lý trị liệu không?

CÓ! Tuyệt đối CÓ! Đừng để nỗi sợ “tập rồi khớp hư thêm” cản bước bạn. Nhiều người vì đau nên chọn cách ngồi yên, hạn chế vận động, tưởng là tốt nhưng thật ra lại đẩy khớp vào tình trạng xấu hơn. Cơ yếu dần, bao khớp co rút, lượng dịch bôi trơn khớp giảm, dẫn đến đau nhiều hơn, cứng khớp nặng hơn.

Ngược lại, tập vật lý trị liệu đúng cách sẽ giúp khớp duy trì độ linh hoạt, cơ quanh khớp khỏe hơn để “gánh” bớt lực cho khớp, tăng tiết dịch khớp giúp bôi trơn, giảm ma sát. Không chỉ vậy, các bài tập còn giúp cơ thể lấy lại cảm giác thăng bằng, tăng sự phối hợp trong vận động – điều mà người bị thoái hóa khớp rất dễ bị suy giảm.

Tất nhiên, tập phải đúng – và có chuyên gia hướng dẫn. Đừng tự tập theo cảm tính. Hãy để bác sĩ hoặc chuyên viên vật lý trị liệu đồng hành cùng bạn, xây dựng phác đồ tập phù hợp với tình trạng khớp cụ thể.

“Càng đau càng cần vận động đúng cách – đó mới là chìa khóa để vượt qua thoái hóa khớp.”

Vai trò của vật lý trị liệu trong điều trị thoái hóa khớp

Vật lý trị liệu không đơn thuần là “tập thể dục nhẹ nhàng”. Nó là một phương pháp điều trị khoa học, có mục tiêu rõ ràng, giúp cải thiện chất lượng sống cho người bị thoái hóa khớp mà không cần dùng đến thuốc hay phẫu thuật.

✔ Giảm đau, chống viêm tự nhiên:
Không cần thuốc, không tác dụng phụ – những động tác nhẹ nhàng, đúng kỹ thuật sẽ giúp tăng tuần hoàn máu, giảm sưng, làm dịu cảm giác đau nhức ở khớp.

✔ Duy trì và cải thiện độ linh hoạt của khớp:
Khi khớp bị thoái hóa, nó dễ co cứng, mất khả năng cử động linh hoạt. Tập đúng sẽ giúp bạn giữ khớp “sống”, không bị “đóng băng” theo thời gian.

✔ Tăng sức mạnh cơ quanh khớp:
Cơ càng khỏe, khớp càng được bảo vệ. Cơ yếu thì toàn bộ áp lực dồn vào khớp, khiến khớp xuống cấp nhanh hơn. Tập để cơ “gánh đỡ” giúp khớp.

✔ Phòng ngừa biến chứng:
Không tập, bạn sẽ đối mặt với nguy cơ teo cơ, lệch trục khớp, biến dạng khớp… và sau đó là phụ thuộc người khác để đi lại. Vật lý trị liệu chính là “lá chắn” để ngăn điều đó xảy ra.

“Không ai có thể tập thay bạn. Nhưng chỉ cần bạn bắt đầu – thì từng bước nhỏ hôm nay sẽ là bước tiến dài cho ngày mai không còn đau đớn.”

1 số bài tập cho khớp theo từng vị trí

1. Bài tập cho THOÁI HÓA KHỚP GỐI

(Giúp giảm đau, tăng sức mạnh cơ đùi & cơ quanh gối)

a. Tập duỗi thẳng chân (Straight Leg Raise)

• Mục đích: Tăng cơ tứ đầu đùi, giảm áp lực lên khớp gối.

• Cách làm:

  • Nằm ngửa, 1 chân co, 1 chân duỗi thẳng.

  • Từ từ nâng chân thẳng lên cao 30cm, giữ 5 giây.

  • Hạ xuống chậm. Lặp 10 lần/chân, ngày 2-3 lần.

b. Ngồi đá chân (Seated Knee Extension)

• Mục đích: Cải thiện tầm vận động khớp gối.

• Cách làm:

  • Ngồi trên ghế, bàn chân chạm đất.

  • Từ từ duỗi thẳng 1 chân ra, giữ 3 giây rồi hạ xuống.

  • Lặp 15 lần/chân.

c. Đạp xe tại chỗ (Air Cycling)

• Mục đích: Giúp khớp gối linh hoạt mà không chịu trọng lượng.

• Cách làm:

  • Nằm ngửa, hai chân giơ lên làm động tác đạp xe nhẹ nhàng.

  • Thực hiện 30 giây – 1 phút, nghỉ rồi lặp lại.

2. Bài tập cho THOÁI HÓA CỘT SỐNG THẮT LƯNG

(Giảm đau lưng, tăng độ dẻo dai)

a. Tư thế “Con mèo – Con bò” (Cat-Cow Stretch)

• Mục đích: Giãn cơ lưng, giảm cứng khớp cột sống.

• Cách làm:

  • Quỳ 4 điểm (2 tay, 2 gối).

  • Hít vào, cong lưng lên (tư thế con mèo).

  • Thở ra, hạ bụng xuống, ngẩng đầu (tư thế con bò).

  • Lặp 10 lần.

b. Nằm kéo gối (Knee-to-Chest Stretch)

• Mục đích: Giảm áp lực lên đốt sống thắt lưng.

• Cách làm:

  • Nằm ngửa, co 1 chân và ôm gối kéo về phía ngực.

  • Giữ 20 giây, đổi chân. Lặp 5 lần/chân.

3. Bài tập cho THOÁI HÓA KHỚP TAY (ngón tay, cổ tay)

(Giúp tay linh hoạt, giảm cứng khớp)

a. Nắm – mở bàn tay (Fist Open-Close)

• Mục đích: Tăng lưu thông máu, giảm cứng khớp ngón tay.

• Cách làm:

  • Nắm chặt tay 5 giây, sau đó mở rộng các ngón hết cỡ.

  • Lặp 10-15 lần/tay.

b. Uốn cong ngón tay (Finger Bends)

• Mục đích: Tăng độ linh hoạt khớp ngón.

• Cách làm:

  • Đặt bàn tay úp trên bàn, từ từ uốn cong từng ngón vào lòng bàn tay.

  • Giữ 5 giây, duỗi thẳng. Lặp 8 lần/ngón.

Lưu ý quan trọng khi tập:

✔ Khởi động nhẹ (đi bộ 5 phút, xoay khớp cổ tay/cổ chân) trước khi tập.
✔ Không tập quá sức – Nếu đau tăng, dừng lại và hỏi bác sĩ.
✔ Kết hợp chườm ấm trước tập và chườm lạnh sau nếu khớp sưng.
✔  Kiên trì – Tập đều đặn hàng ngày mới hiệu quả.

Kết hợp với phương pháp điều trị Đông y

Vật lý trị liệu giúp phục hồi chức năng, cải thiện vận động. Trong khi đó, Đông y hỗ trợ toàn diện từ bên trong, giúp điều hòa khí huyết, giảm viêm, giảm đau và ngăn bệnh tiến triển.

📌 Một số phương pháp Đông y có thể kết hợp cùng vật lý trị liệu:

• Châm cứu – xoa bóp – bấm huyệt: Giúp giảm đau nhanh, thư giãn cơ, cải thiện tuần hoàn đến vùng khớp tổn thương.

• Cao dán, thuốc xoa bóp thảo dược: Giảm sưng viêm, hỗ trợ phục hồi mô mềm quanh khớp.

• Uống thuốc Đông y: Một số bài thuốc giúp bổ can thận, mạnh gân cốt, hỗ trợ điều trị tận gốc theo cơ địa.

  

“Tây y phục hồi chức năng. Đông y điều chỉnh bên trong. Hai hướng đi – cùng một mục tiêu: giúp bạn sống khỏe, vận động tốt hơn mỗi ngày.”

Lời khuyên từ chuyên gia

Nỗi sợ đau khi tập là điều hoàn toàn dễ hiểu. Nhưng đừng để nó giữ bạn ở lại với nỗi bất lực. Bắt đầu từ từ, từng chút một, lắng nghe cơ thể, và bạn sẽ dần thấy mình mạnh mẽ hơn mỗi ngày.

👉 Đừng đi một mình. Tìm cho mình một chuyên gia vật lý trị liệu đáng tin cậy. Họ không chỉ hướng dẫn bài tập phù hợp mà còn là người đồng hành, giúp bạn vượt qua từng giới hạn nhỏ nhất.

Và quan trọng nhất: Hãy xem tập luyện như một thói quen sống khỏe, như đánh răng hay rửa mặt mỗi ngày. Không cần hoành tráng, chỉ cần đều đặn – rồi bạn sẽ thấy kết quả.

Phòng khám Đông y Lê gia sẽ luôn lắng nghe, hỗ trợ và kề bên bạn. Hãy đến với chúng tôi!

“Tập luyện không thay đổi ngay lập tức. Nhưng nó thay đổi bạn – từng ngày một, theo cách mà bạn không ngờ tới.”