Trắc bá diệp là loài cây cảnh, còn được sử dụng làm thuốc. Lá và hạt trắc bá diệp còn là thuốc quý chữa nhiều bệnh.
Theo Đông y, trắc bá diệp có vị đắng, chát, hơi lạnh, vào 3 kinh phế, can và đại tràng. Có tác dụng lương huyết, sát trùng, cầm máu, thanh thấp nhiệt, làm đen râu tóc…
Thường được sử dụng chữa thổ huyết, nục huyết (chảy máu mũi, máu cam), tiện huyết (đại tiện ra máu), băng lậu hạ huyết, tóc rụng, tóc bạc sớm do huyết nhiệt.
Hạt trắc bách diệp có vị ngọt, tính bình, vào 3 tâm kinh: tâm, thận và đại tràng. Có tác dụng dưỡng tâm, an thần, nhuận tràng, thông tiện, giải ngủ; da khô, tóc rụng, mồ hôi ra nhiều, đại tiện, táo bón…
Một số bài thuốc sử dụng trắc bách diệp
Chữa xuất huyết
Lá trắc bách diệp tẩm giấm gạo, sao đen, tán thành bột mịn. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 8-12g bột thuốc, chiêu thuốc bằng nước sôi. Có tác dụng chữa các chứng xuất huyết như thổ huyết, đổ máu mũi, đại tiện xuất huyết, tiểu tiện xuất huyết…
Rượu bổ (Tứ bổ tửu)
Hạt trắc bách diệp 60g, hà thủ ô thái nhỏ 60g, nhục thung dung thái nhỏ 60g, ngâm với 2 lít rượu trắng loại tốt. Mùa Xuân, Hạ ngâm 10 ngày; mùa Thu, Đông ngâm 20 ngày. Mỗi lần uống 1 chén nhỏ, ngày 2 lần.
Có tác dụng bổ khí huyết, điều hòa tạng phủ, chữa chứng táo bón do huyết táo ở người già.
Chữa mất ngủ
Hạt trắc bách diệp 15g, tim lợn 1 quả. Tim lợn rửa sạch dùng một miếng tre mổ ra, nhồi trắc bách diệp vào. Cho vào một bát, thêm chút nước hấp cách thủy cho đến khi tim lợn chín nhừ. Khi ăn thêm gia vị cho hợp khẩu vị. Tác dụng: Bổ huyết, an thần, chữa mất ngủ.
Dưỡng tâm đan (thuốc bổ tim)
Lá trắc bách diệp sấy khô 400g, đương quy 200g, tất cả tán thành bột mịn, trộn đều, làm thành viên cỡ hạt đậu xanh. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 50 viên, chiêu thuốc bằng nước muối nhạt.
Bài thuốc này có tác dụng dưỡng huyết, lương huyết, bổ tâm, an thần. Dùng chữa cho người mất ngủ, bồn chồn, tim đập loạn nhịp từng cơn, râu tóc sớm bạc.
